“Cơn khát” vật liệu xây dựng tại các siêu dự án hàng không

Trong bối cảnh nhiều dự án hạ tầng hàng không lớn triển khai mạnh mẽ, vấn đề thiếu vật liệu xây dựng đang trở thành nút thắt đáng lo ngại. Thiếu đá, thép, xi măng, cùng vướng mắc trong thủ tục khai thác đang ảnh hưởng trực tiếp tiến độ các công trình.

Áp lực vật liệu trong các dự án hàng không quy mô lớn

Tại dự án sân bay Long Thành giai đoạn 1, nhu cầu đá xây dựng lên đến 4,9 triệu m³. Đến nay, các nhà thầu mới ký hợp đồng cung cấp được 3,7 triệu m³ — đạt khoảng 75 %. Tuy nhiên, lượng đá thực tế vận chuyển tới công trường chỉ đạt 60 %. Như vậy, vẫn còn thiếu khoảng 760.000 m³, trong đó 460.000 m³ chưa xác định được nguồn cung.

Vướng mắc không chỉ ở nguồn đá. Ngành thép cũng đang chịu áp lực cao vì phần lớn thép xây dựng Việt Nam còn phụ thuộc nhập khẩu. Việc thiếu thép nội địa làm chi phí thiết kế và thi công tăng cao.

Đa số mỏ đá được cấp phép vẫn chưa thể khai thác do vướng thủ tục pháp lý, chưa đủ điều kiện về hạ tầng hoặc chưa được hoàn thiện hồ sơ đầu tư. Điều này khiến nguồn cung không dồi dào như dự kiến.

Giải pháp tháo gỡ từ địa phương và doanh nghiệp

Tỉnh Đồng Nai đã đề xuất 3 hướng giải pháp chính:

• Điều chuyển đá từ các mỏ dư thừa khoảng 195.000 m³

• Tăng công suất các mỏ Tân Cang 1 (~300.000 m³) và Thiện Tân 9 (~250.000 m³)

• Huy động mỏ do hợp tác xã quản lý (Bình Thạch), thêm ~69.000 m³

Về thép, sự xuất hiện của VinMetal — công ty luyện kim do Tập đoàn Vingroup đầu tư — được xem là động lực quan trọng. Công ty đặt mục tiêu sản xuất 5 triệu tấn thép/năm ở giai đoạn đầu, hướng đến nâng cao tỷ lệ tự chủ của ngành thép trong nước.

Chuyên gia ngành công nghiệp nhận định, việc hình thành một bản đồ vật liệu quốc gia là việc cấp bách. Bản đồ này sẽ xác định rõ khối lượng, tiến độ, loại vật liệu và vùng cung cấp cho từng dự án trọng điểm. Khi có bản đồ ấy, việc cấp phép khai thác và điều phối nguồn vật liệu sẽ mạch lạc, đồng bộ hơn

Ngoài ra, hợp đồng dài hạn giữa chủ đầu tư và đơn vị sản xuất vật liệu được khuyến nghị để doanh nghiệp yên tâm mở rộng sản xuất. Cơ chế hợp tác lâu dài giúp ổn định giá và đảm bảo nguồn cung trong dài hạn

Việc hoàn thiện khung pháp lý, ưu đãi đầu tư công nghệ xanh và hỗ trợ thuế cho các dự án sử dụng năng lượng tái tạo được xem là nhân tố thúc đẩy sự ổn định nguồn vật liệu. Đồng thời, phát triển thị trường tái chế và logistics giúp giảm chi phí lưu thông, tạo điều kiện cho vật liệu đến công trường kịp thời.

Tầm quan trọng chiến lược của vật liệu với siêu dự án hàng không

Các siêu dự án hàng không không chỉ đòi hỏi công nghệ cao mà còn cần nguồn vật liệu ổn định. Sân bay Long Thành hay các tuyến đường kết nối sân bay cần đá, thép, xi măng với chất lượng cao. Khi vật liệu thiếu hụt, tiến độ thi công bị chậm, chi phí đội lên và hiệu quả đầu tư giảm.

Chính vì thế, việc đảm bảo nguồn cung vật liệu xuyên suốt được xem như nền tảng để các công trình hạ tầng lớn không bị “đứt gãy”. Nhà nước và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ để xác định vùng vật liệu, cải cách thủ tục và điều phối sản xuất hợp lý.