Hé lộ điều ít ai biết về các giao dịch đặc biệt trong giao dịch thương mại quốc tế- Indochinapost

Trong thương mại quốc tế, người ta thường phải tiếp xúc, thảo luận và đàm phán để xây dựng các mối quan hệ thương mại, điều chỉnh mối quan hệ đó để đạt mục tiêu chung, trong quá trình đó người ta thương lượng, thỏa hiệp và thuyết phục để đạt mục tiêu của mỗi bên đó là quá trình giao dịch. Quá trình này có thể diễn ra trực tiếp hoặc gián tiếp, có thể tiến hành theo cách thức thông thường hoặc cũng có thể tuân thủ theo một số quy trình đặc biệt nào đó, quá trình đó gọi là giao dịch thương mại quốc tế. Indochinapost muốn cung cấp những thông tin đầy đủ về các giao dịch đặc biệt trong giao dịch thương mại quốc tế để bạn đọc có thể tham khảo và hiểu rõ hơn khi tham gia vào quá trình này.

       Các giao dịch đặc biệt trong giao dịch thương mại quốc tế

1. Mua bán đối lưu

      1.1 Khái niệm

Mua bán đối lưu là (counter trade) là phương thức giao dịch trao đổi hàng hóa đặc biệt, trong đó người xuất khẩu cũng chính là người nhập khẩu, người bán cũng chính là người mua, hàng hóa trong phương thức này vừa là phương tiện vừa là mục tiêu của hoạt động trao đổi.

      1.2 Đặc điểm

• Người bán cũng chính là người mua
• Hàng hóa trao đổi có giá trị tương đương
• Đồng tiền chủ yếu làm thước đo giá trị
• Tuân thủ yêu cầu cân bằng chặt chẽ

      1.3 Các loại hình mua bán đối lưu

• Đổi hàng (Barter)
• Bù trừ (Compensation)
• Mua đối lưu (Counter – Purchase)
• Chuyển nợ (Switch)
• Giao dịch bồi hoàn (Offset)
• Mua lại sản phẩm (Buy-backs)

Lưu ý: Khi giao dịch buôn bán đối lưu các bên phải hết sức lưu ý các biện pháp bảo đảm hực hiện hợp đồng: dùng thư tín đối ứng; dùng bên thứ ba khống chế hàng hóa hay chứng từ sở hữu hàng hóa; sử dụng tài khoản đặc biệt tại ngân hàng hoặc phạt bằng ngoại tệ mạnh.

2. Giao dịch tái xuất

     2.1 Khái niệm

Kinh doanh tái xuất (re-export) là việc xuất khẩu hàng hóa đã nhập khẩu trước đây mà chưa qua khâu chế biến nào tại nước tái xuất nhằm mục đích thu về một lượng ngoại tệ lớn hơn chi phí nhập khẩu.

Trong giao dịch này luôn có sự tham gia của ba bên (bên xuất khẩu, người kinh doanh tái xuất và bên nhập khẩu) nên còn được gọi với tên là giao dịch ba bên hay gio dịch tam giác.

      2.2 Đặc điểm

• Người bán chính là người mua
• Mục đích là chênh lệch giá
• Thường có 3 bên tham gia vào quá trình giao dịch
• Hàng hóa chưa qua bất kỳ khâu chế biến nào
• Hàng hóa có cung cầu lớn, hoặc thương xuyên biến động.

      2.3 Các loại hình thực hiện

2.3.1 Tái xuất đúng thực nghĩa

Là việc hàng hóa được đưa từ nước ngoài hoặc từ các khu vực đặc biệt nằm trên cùng lãnh thổ được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật vào nước tái xuất, có làm thủ tục nhập khẩu vào nước tái xuất và làm thủ tục xuất khẩu chính hàng hóa đó ra khỏi nước tái xuất.

2.3.2 Chuyển khẩu

Chuyển khẩu hàng hóa là việc nhập khẩu hàng hóa từ một nước, vùng lãnh thổ để xuất khẩu sang nước, vùng lãnh thổ ngoài lãnh thổ nước tái xuất mà không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi nước tái xuất.

Hoạt động kinh doanh tái xuất được thực hiện trên hai hợp đồng riêng biệt: hợp đồng xuất khẩu và hợp đồng nhập khẩu. Hai hợp đồng có các điều kiện phù hợp với nhau như: thanh toán, thời gian giao hàng, bao bì, ký mã hiệu, chứng từ thanh toán.

Trong phương thức này các bên cần quan tâm các biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng:

• Tiền đặt cọc (deposite)
• Phạt vi phạm hợp đồng
• Sử dụng thư tín dụng giáp lưng

3. Gia công quốc tế

      3.1 Khái niệm

Gia công quốc tế (International prossesing) là một phương thức giao dịch đặc biệt trong đó một bên (được gọi là bên nhận gia công) nhập khẩu nguyên liệu hay bán thành phẩm và/hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật từ bên khác (gọi là bên đặt gia công) để chế biến ra thành phẩm và giao lại cho bên đặt gia công, nhận thù lao gia công.

      3.2 Đặc điểm

• Xuất nhập khẩu gắn với quá trình sản xuất
• Tiền thù lao gia công là thu nhập chính của hoạt động này
• Đây là hoạt động mà nhiều nước quan tâm

      3.3 Hình thức gia công

3.3.1 Xét về quyền sở hữu nguyên liệu

• Giao nguyên liệu hoặc bán thành phẩm thu hồi thành phẩm và trả phí gia công
• Gia công theo kiểu “mua đứt bán đoạn”
• Bên đặt gia công giao tiêu chuẩn kỹ thuật, bên nhận gia công nhập khẩu nguyên liệu, tổ chức sản xuất và giao lại sản phẩm cho bên nhận gia công
• Bên đặt gia công giao nguyên vật liệu, bên nhận gia công thanh toán phần nguyên liệu.

3.3.2 Xét về giá gia công

• Gia công theo giá khoán (target price)
• Hợp đồng thực chi thực thanh (cost plus contact)

3.3.3 Xét về số bên tham gia trong hoạt động giao dịch gia công

• Gia công hai bên
• Gia công nhiều bên (gia công chuyển tiếp)

3.3.4 Xét về tính chất gia công

• Gia công bị động
• Gia công chủ động

4. Đấu giá quốc tế

Đấu giá quốc tế là một phương thức giao dịch đặc biệt, được tổ chức ở một nơi nhất định, trong thời gian nhất định nào đó, người ta bán những lô hàng đã được xem xét cho ai trả giá cao nhất.

      4.1 Đặc điểm

• Việc mua bán thực hiện tại một điểm cố định
• Theo các điều kiện do người bán quy định sẵn
• Có một người bán, nhiều người mua
• Hàng hóa bán trong phương thức đấu giá thường có dấu hiệu đặc thù.

     4.2 Loại hình

4.2.1 Theo cách tiến hành đấu giá

• Đấu giá lên: Người mua tự tăng dần giá lên đến khi không còn người trả giá
• Đấu giá xuống (Dutch auction)

4.2.2 Theo tính chất của đấu giá

• Đấu giá thương nghiệp
• Đấu giá phi thương nghiệp

5. Đấu thầu quốc tế

Đấu thầu quốc tế (international bidding) là một phương thức giapo dịch đặc biệt, trong đó một bên gọi là bên mua hàng (bên mời thầu), dựa trên cơ sở cạnh tranh của các nhà bán hàng (bên dự thầu) sẽ lựa chọn người cung cấp có giá và các điều kiện khác thuận lợi nhất.

Trong thương mại quốc tế khi mua những hàng hóa có khối lượng lớn, trị giá cao hay mua máy móc thiết bị, sử dụng tiền công người ta thường sử dụng phương thức đấu thầu và được coi là phương thức mua hàng có hiệu quả nhất đối với người mua.

      5.1 Đặc điểm

• Được tổ chức tại một địa điểm nhất định
• Tập trung nhiều người bán, nhưng có một người mua
• Hàng hóa có giá trị cao, khối lượng lớn, đa dạng
• Đấu thầu thường bị ràng buộc chặt chẽ với các điều kiện vay và sử dụng vốn.

      5.2 Các loại hình đấu thầu

• Xét theo lượng người tham gia đấu thầu
• Xét theo hồ sơ dự thầu
• Xét theo thủ tục thẩm định

6. Mua bán hàng hóa tại sở giao dịch

Mua bán qua sở giao dịch là một phương thức giao dịch đặc biệt, thông qua môi giới của sở giao dịch, người ta mua bán các hàng hóa có khối lượng lớn, chất lượng ổn định với giá cả tại thời điểm giao kết, hợp đồng và thời điểm giao hàng nhằm ăn chênh lệch giá.

           6.1 Đặc điểm

• Mua bán được thực hiện tại thị trường đặc biệt
• Chủ yếu là mua bán khống
• Mục đích là ăn chênh lệch giá
• Mua bán phải qua trung gian
• Sở giao dịch gắn liền với thị trường hàng hóa thế giới
• Mua bán dựa vào hợp đồng mẫu

          6.2 Các bước tiến hành giao dịch mua bán tại sở giao dịch hàng hóa

• Ủy thác cho môi giới của sở giao dịch mua hoặc bán
• Môi giới ra đài tiến hành giao dịch
• Ký kết hợp đồng và đăng ký hợp đồng tại sở giao dịch
• Công bố giá hợp đồng đã ký
• Đến thời hạn giao hàng trong hợp đồng, đến phòng thanh toán thanh lý hợp đồng.

7. Nhượng quyền mua bán hàng hóa

Là một phương thức giao dịch đặc biệt trong đó một bên được gọi là bên nhượng quyền (Franchisor) cho phép và yêu cầu bên nhận nhượng quyền (Franchisee) tự mình tiến hành việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ theo các điều kiện đã thống nhất và thanh toán phí nhượng quyền.

Đặc điểm:

• Thường gắn liền với bí quyết, nhãn hiệu, tên thương mại và các dịch vụ kèm theo
• Nhằm mục tiêu mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm, tăng thu lợi nhuận
• Thường bao gồm trong đó cả hàng hóa, bí quyết hay kinh nghiệm quản lý và dịch vụ.

Trên đây là các thông tin cần biết về các giao dịch đặc biệt trong giao dịch thương mại quốc tế mà các Doanh nghiệp hay Cá nhân đang và sẽ tham gia Tuy nhiên trong hoạt động giao thương sẽ còn phát sinh nhiều vấn đề nữa các doanh nghiệp cần phải cẩn trọng và xem xét kỹ lưỡng.