Freight forwarder là gì? Công Việc Cụ thể như thế nào ?

Nhiều người hay hỏi forwarder là gì ?. Khi mà lĩnh vực này ngày một trở nên nóng hơn qua từng ngày.

Với những người không liên quan đến lĩnh vực này, và khả năng giải thích cũng khó hiểu ngay, tôi chỉ nói đó là dịch vụ vận tải hay giao nhận kho vận, đại loại là thu xếp dịch vụ vận tải cho chủ hàng xuất nhập khẩu.

Nhiều khi, họ hỏi kỹ hơn, tôi lại giải thích tỉ mỉ hơn một chút.

Freight Forwarder, hay còn gọi tắt là Forwarder… là thuật ngữ chỉ người (hoặc công ty) làm nghề dịch vụ vận chuyển hàng hóa (forwarding).

Về cơ bản, đây là bên trung gian, nhận vận chuyển hàng của chủ hàng, hoặc gom nhiều lô hàng nhỏ (consolidation) thành những lô hàng lớn hơn, sau đó lại thuê người vận tải (hãng tàu, hãng hàng không) vận chuyển từ điểm xuất phát tới địa điểm đích.

Lấy ví dụ, một công ty ở Hưng Yên muốn xuất khẩu 1 container 40′ hàng thiết bị sang Felixstow, Anh. Công ty tôi sẽ thu xếp ký hợp đồng vận tải nhận chuyển lô hàng này với công ty kia. Sau đó, chúng tôi sẽ tìm hãng tàu nào phù hợp (chẳng hạn China Shipping) để thuê vận chuyển container này tới cảng đích.

Ngoài các tuyến quốc tế, cũng có thể dịch vụ forwarding chỉ diễn ra trên tuyến nội địa. Hàng hóa được đóng trong container rồi vận chuyển nội địa từ phía Bắc qua cảng Hải Phòng, đưa vào phía Nam qua cảng Sài Gòn, hoặc theo chiều ngược lại.

Thực tế, các forwarder chủ yếu làm hàng đóng trong container, mặc dù những loại hàng không đóng container vẫn có thể thực hiện được nhưng ít thấy.

Về mặt dịch vụ, cũng có người nói hơi quá rằng freight forwarder thực ra cũng chỉ là một dạng “cò”, “buôn nước bọt”, nghĩa là chẳng bỏ ra gì mấy, chỉ đứng giữa ăn chênh lệch. Điều này thực tế cũng phản ánh được ít nhiều thực trạng các công ty forwarding ở Việt Nam. Những công ty này có quy mô nhỏ, dễ thành lập và cũng dễ giải thể, có khi được lập ra phục vụ một vài mối hàng nào đó…

Thực ra, nói như vậy không phải là tất cả các forwarder đều nhỏ bé. Việt Nam hiên cũng có nhiều công ty kinh doanh khá thành công trong lĩnh vực này. Những tên tuổi như Vinatrans, Sotrans, Vinalink, Vitranimex… cũng là những công ty uy tín và có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành.

Rộng hơn trên tầm thế giới, những thương hiệu như:

+ Panalpina

+ K+N

+ Schenker

+ Expeditors …

Cũng làm dịch forwarding (và logistics), nhưng quy mô rất lớn, với hàng chục nghìn nhân viên và doanh thu hàng năm lên đến vài chục tỉ đô la Mỹ.

Tại sao cần forwarder?

Vậy thực sự các công ty giao nhận vận tải như công ty tôi đóng góp giá trị gì, vai tròlà gì, hay đơn giản, tại sao lại cần forwarder chúng tôi? Có thể thấy được một số lý do chính sau:

• Khách hàng nhỏ không dễ tiếp cận và mặc cả trực tiếp với hãng vận tải, và họ cần bên trung gian là forwarder để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa.
• Sử dụng forwarder sẽ giúp giảm chi phí, vì họ sẽ tìm tuyến đường vận chuyển tốt nhất, phương thức và hãng vận tải phù hợp nhất cho nhu cầu của bạn. Các forwarder cũng thu xếp nhiều lô hàng nhỏ để đóng ghép (consolidate) và vận chuyển tới địa điểm đích, nhờ vậy mà tiết giảm chi phí cho từng chủ hàng riêng lẻ.
• Ở Việt Nam, một số công ty giao nhận là “sân sau” của những người có vị trí tại các hãng vận tải, cảng, chủ hàng…; là nơi giải quyết “nhu cầu” của các bên. Đây là một thực trạng nhức nhối nhưng vẫn đang tồn tại khá phổ biến.

Những dịch vụ khác của forwarder

Ngoài việc thu xếp việc vận chuyển, các công ty giao nhận còn cung cấp nhiều dịch vụ phụ trợ khác, giúp khách hàng tập trung vào việc sản xuất kinh doanh của mình. Dưới đây là một số dịch vụ phổ biến.

• Thông quan – Forwarder có thể thay chủ hàng hoàn tất hồ sơ thông quan và nộp thuế xuất nhập khẩu
• Những vấn đề liên quan đến chứng từ – chẳng hạn như vận đơn (B/L), giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), giấy phép xuất nhập khẩu
• Quản lý hàng tồn kho, logistics và các hoạt động quản lý chuỗi cung ứng

Ngoài ra, các forwarder cũng là kênh thông tin hữu ích về thương mại quốc tế. Những forwarder dày dạn kinh nghiệm sẽ là những nhà tư vấn tốt (và miễn phí) cho những khách hàng mới tham gia vào lĩnh vực ngoại thương.

Chọn forwarder như thế nào?

Nếu bạn là nhà xuất nhập khẩu, hay các công ty sản xuất, thương mại cầnvận chuyển hàng hóa, thì việc lựa chọn công ty forwarding phù hợp cũng rất đáng lưu tâm.

Trước hết, việc đầu tiên là phải tìm được những công ty tiềm năng. Thông tin về các công ty này có thể tìm trên internet, tại các danh bạ công ty, các trang vàng, các hiệp hội giao nhận (chẳng hạn ở Việt Nam là VIFFAS), hoặc qua quan hệ cá nhân, giới thiệu của bạn bè đồng nghiệp.

Khi đã có một danh sách các forwarder để lựa chọn, bạn phải chọn được forwarder phù hợp nhất. Một số tiêu chí để lựa chọn như sau:

• Kinh nghiệm và tuyến dịch vụ của các forwarder này đối với loại hàng của bạn.
• Các dịch vụ phụ trợ và chi phí mà bên giao nhận tính cho bạn.
• Họ có sẵn lòng giải thích cho bạn về quá trình cung cấp dịch vụ không. Điều này rất hữu ích khi bạn là người mới tham gia lĩnh vực xuất nhập khẩu.
• Tổng chi phí dịch vụ cho lô hàng của bạn.

Các forwarder hàng đầu thế giới

• Kuehne+Nagel
• DHL
• DB Schenker
• Panalpina
• CEVA
• Geodis …

Nghề forwarder

Với các bạn trẻ mới tốt nghiệp các trường đại học thuộc khối kinh tế, ngoại thương, hay hàng hải, thì nghề forwarding cũng là một trong những lựa chọn đáng được xem xét.

Tại các công ty giao nhận vận tải, bạn có thể được làm những công việc đặc trưng như sau:

• Bán hàng (sales). Nghề này khá “hot” và được trao đổi nhiều trên các diễn đàn liên quan đến giao nhận vận tải.
• Chăm sóc khách hàng (customer service)
• Chứng từ (documentation)
• Khai thác (operation)
• Thông quan (customs clerance)
• Quản lý vận tải bộ (trucking operation)

Những công việc nêu trên đều có những yêu cầu chuyên biệt riêng . Mặc dù vậy, những người làm nghề giao nhận vận tải đều cần tìm hiểu một số lĩnh như:

• Các bên liên quan:

+ Hãng tàu (hàng không)

+ Cảng, hải quan, kiểm dịch, CFS/Depot…

• Văn bản chứng từ vận tải, ngoại thương:

+  Vận đơn

+ Packing List

+ Cargo Manifest

+ Hợp đồng thương mại

+ C/O , L/C…

• Điều khoản thương mại quốc tế (Incoterms), nhất là những điều khoản phổ biến như: FOB, CIF, CNF, DDU…

Freight forwarding & dịch vụ logistics

Nhiều người hiện nay vẫn dùng 2 cụm từ trên như nhau, và quả thật có sự không thống nhất trong cách hiểu 2 loại hình dịch vụ này . Thường thì, một công ty làm về forwarding (giao nhận) tự nhận mình đang làm logistics, hay nói đầy đủ phải là logistics bên thứ ba (3PL), còn gọi là logistics thuê ngoài .

Liệu logistics có phải chỉ là một cách gọi bóng bẩy của dịch vụ giao nhận vận tải, hay còn thực sự cung cấp những dịch vụ gì khác mà các công ty forwarder truyền thống không có ? . Nên phân biệt 2 thuật ngữ như thế nào?

Như trên tôi đã nêu, về cơ bản freight forwarding (hay giao nhận vận tải) là dịch vụ vận chuyển hàng hóa từ một điểm này đến một địa điểm khác (bằng một hay nhiều phương thức vận tải) . Trong khi đó, logistics bên thứ ba (3PL) bao gồm vận chuyển, lưu kho, quản lý hàng tồn… và có thể cung cấp cả dịch vụ forwarding theo cách hiểu truyền thống trước đây nữa.

Điều dễ gây nhầm lẫn là ở chỗ dịch vụ logistics bao gồm nhiều dịch vụ nhỏ khác nhau , nhưng không nhất thiết phải là tất cả các các dịch vụ này . Vì thế, nếu một công ty nhỏ chỉ làm một hoặc một vài các dịch vụ đơn lẻ như lưu kho, đóng gói, khai thuê hải quan, vận tải bộ … tức là đang làm một phần của dịch vụ logisitics tổng thể/tích hợp (integrated logistics), thì cũng có nghĩa công ty này đang làm dịch vụ logistics.

Như vậy thì, các công ty forwarding cung cấp dịch vụ vận chuyển bằng đường biển (seafreight), đường hàng không (airfreight), hay vận tải bộ (trucking) đều rất phù hợp với cách lập luận trên, và công ty này thừa nhận rằng đang làm logistics. Theo cách này, hiện nay ở Việt Nam, rất nhiều công ty lớn nhỏ có chữ logistics trong tên gọi của mình, kiểu nhưXYZ Logistics Company.